1ـ اعضای خانواده سالم، این موضوع را درک کرده‌اند
که «خانواده‌های خوب و متعادل خود به خود به وجود نمی‌آیند» بلکه نیاز به توجه،
آگاهی، تلاش و کسب اطلاعات دارند.
2ـ در خانواده سالم، وقتی مشکلی ایجاد
می‌شود اعضای آن به هم نزدیک می‌شوند تا مشکل را حل کنند نه اینکه از هم دور شوند
و از مسئولیت‌های احتمالی فرار کنند. در این خانواده‌ها وقتی کسی اشتباهی می‌کند،
دیگر اعضا شخصیت او را زیر سؤال نمی‌برند. بیشتر روی رفتار اشتباه او نظر می‌دهند
نه کل شخصیت یا نسبت دادن به خانواده پدر و مادری همسر. در خانواده سالم، به‌جای
اینکه دنبال مقصر بگردند و فرد خاصی را سرکوفت بزنند، اول سعی می‌کنند مشکل را
کامل بشناسند و با پیدا کردن راه‌حل، فشار وارده بر خانواده را کم کنند.
3ـ در خانواده سالم، اعضا حق دارند در
مورد علت‌های رفتار یا گفتار همدیگر سؤال کنند و بقیه نیز به راحتی دلایل خود را
بیان می‌کنند. وقتی دلایل نادرست کسی برای دیگران مشخص می‌شود، فرد مورد نظر به
اشتباه خود اصرار نمی‌کند و سعی می‌کند به نظر دیگران توجه کند. دیگران نیز، بر
اشتباهات و خطای آن فرد تأکید بیجا و نکوهش نمی‌کنند.
4ـ خانواده سالم، گلستان استعدادها و
خانواده ناسالم گورستان استعدادهاست. توجه به استعدادها، علایق و توانایی‌های همه
اعضا و تلاش برای شکوفایی آن‌ها از ویژگی‌های بارز خانواده‌های سالم است. در این
خانواده‌ها، اعضا مانع پیشرفت فکری، تحصیلی و شغلی هم نمی‌شوند.
5ـ در خانواده سالم، رفتارها و گفتارهای
مبهم و دوپهلو وجود ندارد و همواره سعی می‌شود با هم شفاف و روراست باشند تا سوء‌تفاهم‌ها
کمتر ایجاد شود این موضوع هم رفتارهای کلامی و هم رفتارهای غیرکلامی را شامل می‌شود.
6ـ در
خانواده سالم، چه به شوخی و چه جدی از القاب زننده و تمسخر‌آمیز استفاده نمی‌شود.
7ـ در خانواده سالم، تجارب و خاطرات تلخ
و کاستی‌های گذشته همدیگر را تکرار نمی‌کنند «یادت هست پارسال خونه فلانی آبروی ما
رو بردی...»
8ـ در خانواده سالم، افراد تکیه‌کلام‌ها،
عادت‌ها، لهجه، نحوه زندگی یا طرز پوشش دیگر اعضا یا خانواده اصلی همسر یا بستگانشان
را مسخره نمی‌کنند یا زیر سؤال نمی‌برند.
9ـ در خانواده سالم، کلمات «به من چه و
به تو چه» وجود ندارد و اعضای خانواده نسبت به مسائل خانوادگی احساس مسئولیت و
تعهد می‌کنند.
10ـ علاوه بر اینکه اعضای خانواده به
ویژه پدر و مادر تکیه‌گاه و اطمینان دهنده‌اند، بر تکیه‌گاه‌های معنوی و توسل به
آن‌ها اعتقاد راسخ دارند.
11ـ ویژگی بارز خانواده سالم، روابط
سازنده و هدف‌مند بین همه اعضاست. بدون دسته‌بندی و جناح‌گیری.
12ـ در خانواده سالم، فرصت با هم صحبت
کردن زیاد پیش می‌آید و وقتی یک نفر صحبت می‌کند، بقیه به او توجه و نگاه می‌کنند
نه اینکه خود را به تماشای تلویزیون، روزنامه خواندن و قلاب‌بافی مشغول کنند.
13ـ در خانواده سالم، افراد دنبال فرصتی
می‌گردند که همدیگر را خوشحال کنند و همواره در فکر ایجاد تنوع، فرصتی جدید و
اقدامی جالب هستند.
14ـ در خانواده سالم، هر کس به این فکر
نیست که فقط احترام خودش را حفظ کند، بلکه سعی می‌کنند با روش‌ها و کارهایی، موجب
تقویت عواطف دیگر اعضا به هم شوند.
15ـ در خانواده سالم، زنده‌ها به اندازه
افراد فوت‌شده دارای ارزش و احترام هستند و قدر حیات و وجود یکدیگر را درک می‌کنند.
16ـ در خانواده متعادل، زن و شوهر
احترام یکدیگر را نزد فرزندان حفظ می‌کنند (زیرا هر گاه در محیط خانه بزرگ‌‌ترها
تحقیر و کوچک شوند، کوچک‌ترها هرگز بزرگ نخواهند شد).
17ـ در خانواده سالم بستگان و فامیل‌های
دو طرف مورد پذیرش و احترام‌اند.
18ـ در خانواده سالم، اعضا نه فقط به نیازهای
مادی و زیستی، بلکه به نیازهای روانی و اجتماعی یکدیگر هم توجه می‌کنند. در این
خانواده‌ها، نیازهای مادی مانع توجه به نیازهای عاطفی و روانی اعضا نمی‌شود.
19ـ در خانواده سالم ،افراد احساسات خود
را بروز می‌دهند و شرم مسموم (فرد از بروز احساسات و عواطف‌اش خجالت می‌کشد) وجود
ندارد و سعی نمی‌کنند به دلایل مختلف، عواطف و احساسات خود را مخفی کنند. افراد
همدیگر را به خاطر خودشان دوست دارند نه به خاطر درس، نمره بیست، تحصیلات، شغل و
درآمد، درجه و...
20ـ اعضای خانواده سالم، چیزها یا
کارهایی برای مخفی کردن ندارند.
21ـ اعضای متعادل، به هم اعتماد دارند و
به رفتارها و روابط همدیگر شک نمی‌کنند. همچنین گفتارها و کارهای یکدیگر را سوء
تعبیر نمی‌کنند.
22ـ در خانواده سالم، روابط عاطفی هدف‌مند
و مناسب بین اعضا، بادوام است و مختص سنین (مثل فقط زمان بچگی) یا دوران خاص نیست.
23ـ
در خانواده سالم، بچه‌ها عضو فرعی خانواده نیستند بلکه عضو فعال و «مسئول خانواده
به حساب می‌آیند و به نظرها و پیشنهادهای آن‌ها توجه می‌شود. همچنین ملاک توجه و
احترام به فرزندان، تحت تأثیر جنسیت بچه‌ها و مسائل ظاهری آن‌ها قرار نمی‌گیرد.
24ـ در خانواده سالم، با ورود یا تولد
فرد جدید، توجه و محبت دیگر اعضا به هم کم نمی‌شود، همسر جای خود و فرزندان جای
خود پیوسته مورد توجه و احترام هستند.
25ـ در خانواده متعادل، وقتی یکی از
اعضا در مورد شغل یا مقام اجتماعی به درجه‌ای بالا می‌رسد، در کسب شهرت این فرد،
بر اعضای خانواده، تأثیر منفی نمی‌گذارد.
26ـ اعضای خانواده سالم، همان‌طور که در
روابط خود با دیگران در بیرون از محیط خانواده، عاطفی و محترمانه برخورد می‌کنند.
در خانواده نیز روابطی عاطفی‌تر و همدلانه‌تر دارند. نه اینکه برعکس
27ـ در خانواده متعادل، رفتارها و صحبت‌های
افراد با هم زمینه و مفهوم همدلی دارند، نه حالت خصمانه و طلبکارانه. این دو جمله
را با هم مقایسه کنید: الف‌ـ به نظر ناراحت می‌آیی، طوری شده؟ ب‌ـ مثل همیشه عصبی
و گرفته‌ای، این چه وضعیه...!
28ـ در خانواده سالم، وقتی مشکلی ایجاد
می‌شود و اتفاقی می‌افتد همه چیز را روی سر خودشان و خانواه‌شان خراب نمی‌کنند؛
بلکه پذیرفته‌اند مشکلات، جزئی از زندگی خانوادگی است.
29ـ در خانواده متعادل، وقتی مشخص می‌شود
که ریشه مشکل، از بیرون به خانواده تحمیل شده، به‌جای استرس و نگرانی ایجاد کردن،
سعی می‌شود باعث ایجاد اطمینان، آرامش و حمایت در خانه شوند.
همچنان وقتی مشکلی، ریشه در خانواده دارد، علت مشکل را به مدرسه، محیط بیرون و
دیگران نسبت نمی‌دهند و سعی می‌کنند علت را واقع‌بینانه بشناسند و آن را حل کنند.